• Konspekt lekcji chemii

        •  

           

           

           

          Temat: Układ okresowy pierwiastków chemicznych źródłem wiedzy dla chemika

           

          Dział: Atomy i cząsteczki

           

          Cele:

          Uczeń:

          • wyjaśnia, co to jest układ okresowy pierwiastków chemicznych i jakich dostarcza informacji (A),
          • podaje treść prawa okresowości(A),
          • analizuje przedstawione informacje i formułuje wnioski (D),
          • wymienia grupy główne układu okresowego pierwiastków chemicznych (A),
          • odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych(symbol chemiczny, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, elektroujemność, rodzaj pierwiastka chemicznego – metal lub niemetal)(B),
          • korzystając z układu okresowego, określa liczbę protonów, elektronów, elektronów walencyjnych, powłok elektronowych atomów pierwiastków chemicznych (C),
          • podaje rozmieszczenie elektronów w powłokach elektronowych atomów pierwiastków chemicznych (proste przykłady) (C),
          • wykorzystuje informacje odczytane z układu okresowego pierwiastków chemicznych (C),
          • tłumaczy, jak zmieniają się właściwości pierwiastków wraz ze zmianą numerów grup i okresów (B),
          • wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych należących do tej samej grupy układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych (D),
          • identyfikuje pierwiastki chemiczne na podstawie analizy niepełnych informacji o ich położeniu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych i ich właściwościach (D),
          • analizuje, jak zmienia się charakter chemiczny (metale – niemetale) pierwiastków grup głównych w miarę zwiększania się numeru grupy i numeru okresu (D).

          Realizowane wymagania szczegółowe z podstawy programowej

          Uczeń:

          • […] na podstawie położenia pierwiastka w układzie okresowym określa liczbę powłok elektronowych w atomie oraz liczbę elektronów zewnętrznej powłoki elektronowej dla pierwiastków grup 1.–2. i 13.–18.; określa położenie pierwiastka w układzie okresowym (numer grupy, numer okresu) (II. 2),
          • Odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal) (II. 6),
          • […] na podstawie położenia pierwiastka w układzie okresowym określa liczbę powłok elektronowych w atomie oraz liczbę elektronów zewnętrznej powłoki elektronowej dla pierwiastków grup 1.–2. i 13.–18. […](II. 2).

          Metody

          • pogadanka,
          • pokaz,
          • praktyczna.

          Materiały i środki dydaktyczne

          • podręcznik dla klasy siódmej szkoły podstawowej, 
          • zeszyt ćwiczeń dla klasy siódmej szkoły podstawowej,
          • zbiór zadań dla szkół podstawowych, 
          • MultitekaChemia Nowej Ery dla klasy siódmej,
          • multimedialny układ okresowy pierwiastków chemicznych, 
          • karta pracy dołączona do scenariusza,
          • projektor multimedialny, laptop.

          Przebieg lekcji

          Część wstępna 

          1. Sprawdzenie zadania domowego.
          2. Nawiązanie do poprzedniej lekcji i przypomnienie wiadomości. Nauczyciel zadaje pytania i podaje polecenia:
          • Kto i kiedy sformułował prawo okresowości? Jakie kryterium zostało przyjęte podczas jego tworzenia? Wyjaśnij jego ponadczasowy charakter.
          • Jak zbudowany jest układ okresowy pierwiastków chemicznych?
          • Jak dzielą się grupy układu okresowego pierwiastków chemicznych?
          • Wymień nazwy grup: 1., 2., 13., 14., 15., 16., 17., 18. układu okresowego pierwiastków chemicznych.
          • Korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych, wymień nazwy dwóch metali i dwóch niemetali.

          Część główna 

          1. Przedstawienie tematu i celu lekcji.
          2. Nauczyciel uruchamia multimedialny układ okresowy, i przeprowadza krótką dyskusję z uczniami na temat informacji o pierwiastkach chemicznych, które można z niego odczytać.
          3. Nauczyciel wyświetla uczniom animacje Ustalenie budowy atomu pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym dla wodoru, magnezu i tlenu.(Multiteka).
          4. Uczniowie rozwiązują zadanie 1. z karty pracy, Grupa A, korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych zamieszczonego na końcu podręcznika. Następnie formułują wnioski na temat związku budowy atomu pierwiastka chemicznego z jego położeniem w układzie okresowym – uzupełniają zadanie 2. z karty pracy, Grupa A.
          5. Nauczyciel podkreśla, że poniższe reguły odnoszą się do wszystkich pierwiastków chemicznych grup głównych:
          • Liczba powłok elektronowych w atomie pierwiastka chemicznego jest równa numerowi okresu.
          • Liczba elektronów walencyjnych w atomie pierwiastka chemicznego jest równa cyfrze jedności 
            w numerze grupy.
          1. Uczniowie rozwiązują zadanie 97. ze zbioru zadań, s. 27, nauczyciel monitoruje pracę.

           

          Część podsumowująca                                                                    

          1. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, przekazuje im swoje spostrzeżenia dotyczące tempa 
            i jakości pracy.
          2. Zadanie pracy domowej:
          • zadania 4. i 5. z podręcznika, 
          • zadania 41.–45. z zeszytu ćwiczeń, 
          • dla chętnych: przygotuj plakat z informacjami o wybranym pierwiastku chemicznym.

          Uwagi o przebiegu lekcji

          Nauczyciel korzysta na lekcji z materiałów multimedialnych z Multiteki Chemia Nowej Ery:

          • animacja Ustalenie budowy atomu pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym – wodór, 
          • animacja Ustalenie budowy atomu pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym – magnez, 
          • animacja Ustalenie budowy atomu pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym – tlen.

          Opracował: Waldemar Popek